ΤΟ ΕΛΝΤΟΡΑΝΤΟ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ — ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ

Η ιστορία των μεταλλείων της Μ. Ασίας και των Ελλήνων μεταλλουργών του Πόντου παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, είτε εξεταστεί μόνο ελληνοκεντρικά είτε δοθεί σ’ αυτήν η δέουσα ευρωπαϊκή διάσταση. Η ανά χείρας μελέτη επιχειρεί να καταδείξει το εξαιρετικά έντονο —ενταγμένο στο γενικότερο ανταγωνισμό των Μεγάλων Δυνάμεων για τον γεωπολιτικό και οικονομικό έλεγχο της περιοχής της Εγγύς Ανατολής— ενδιαφέρον των ευρωπαϊκών μεταλλευτικών εταιρειών για την ανάπτυξη και εκμετάλλευση των μεταλλείων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, του Ελντοράντο της Ανατολής. Ανασταλτικός όμως παράγοντας στα σχέδια τους ήταν η οθωμανική μεταλλευτική νομοθεσία. Ωστόσο, η οθωμανική κυβέρνηση, αν και δεν σταμάτησε ποτέ να επιθυμεί την κατάργηση των διομολογήσεων, προέβη σταδιακά σε ευνοϊκές για τους ξένους επενδυτές μεταρρυθμίσεις. Οι έλληνες μεταλλουργοί του Πόντου, η παρουσία των οποίων στα μεταλλεία ήταν συνεχής και αδιάλειπτη, βρέθηκαν στη δίνη του αδυσώπητου ευρωπαϊκού ανταγωνισμού και των οθωμανικών μεταλλευτικών μεταρρυθμίσεων στο β’ μισό του 19ου αιώνα. Οι συνθήκες που επικράτησαν μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τα τραγικά γεγονότα στη μικρασιατική γη το 1922 αφενός έδωσαν τέλος στα σχέδια των Ευρωπαίων για ανεξέλεγκτη δράση στα μεταλλεία της Μ. Ασίας και αφετέρου επισφράγισαν το τέλος της οικονομικής δραστηριότητας και της παρουσίας του εκεί Ελληνισμού. Μόνη ωφελημένη η Τουρκία, που εξασφάλισε τον έλεγχο των μεταλλείων με νόμιμο τρόπο.

ΤΟ ΕΛΝΤΟΡΑΝΤΟ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ
Η Διείσδυση των Ευρωπαϊκών Εταιρειών στα Μεταλλεία της Μικράς Ασίας (1861–1923)
Εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ Α.Ε. ISBN 9789604580071

***

ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ

Ο Κυριάκος Στ. Χατζηκυριακίδης γεννήθηκε στον Εύοσμο της Θεσσαλονίκης το Μάρτιο του 1973. Είναι απόφοιτος του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1995) και κάτοχος επίσης μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στον Τομέα Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, του ίδιου τμήματος με βαθμό άριστα (1998). Τον Απρίλιο του 1999 εκδόθηκε η μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία του με τίτλο: “Το Μεταλλείο Ταύρου (Μπουγά Μαντέν) 1826–1924: Συμβολή στην ιστορία των ελληνικών οικισμών της Μ. Ασίας”, από τον εκδοτικό οίκο των Αδελφών Κυριακίδη. Σήμερα εκπονεί, ως υποψήφιος διδάκτορας του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ., τη διατριβή του με θέμα: “Οι μεταλλουργικοί οικισμοί των Ελλήνων του Πόντου από τα τέλη του 18ου αι. ως τις αρχές του 20ού αιώνα”, με επιβλέπουσα την καθηγήτρια Ιστορίας του Α.Π.Θ. κ. Αρτ. Ξανθοπούλου-Κυριακού. Συνεργάζεται επίσης με το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού του Δήμου Καλαμαριάς ως έκτακτος επιστημονικός συνεργάτης, ενώ παράλληλα ασχολείται με την έρευνα της ιστορίας του Ελληνισμού του Πόντου. Εργάζεται ως καθηγητής φιλόλογος στην ιδιωτική εκπαίδευση.